ΜΙΑ …ΑΠΟ ΤΑ ΙΔΙΑ ΧΩΡΙΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΟ ΝΕΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ….

Μια ακόμα από τις πολλές και ποικίλες παρεμβάσεις που επιχειρούνται στο ασφαλιστικό μας σύστημα, αποτελεί το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο σύμφωνα με την ΟΚΕ.

Κατά την διάρκεια της συνεδρίασή της, προκειμένου να διαμορφώσει την εισήγησή της προς την Ολομέλειά της για τη Γνώμη επί του Σχεδίου Νόμου «Αύξηση Προσωρινής Σύνταξης, Βελτίωση όρων Συνταξιοδότησης Αγροτών, Ρύθμιση τραπεζικών επιδοτούμενων δανείων πρώην ΟΕΚ, Αναβάθμιση και Βελτίωση των Μηχανισμών Είσπραξης των Ασφαλιστικών Φορέων, Πρόστιμα για την Ανασφάλιστη και Αδήλωτη Εργασία και Λοιπές διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας», επεσήμανε  ότι η κοινωνική ασφάλιση, δυστυχώς, έχει χάσει το χαρακτήρα της και χρησιμοποιείται πλέον αποκλειστικά ως βασικός μοχλός για τη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας. Και επιπρόσθετα αυτό γίνεται με αποσπασματικές και ασύνδετες μεταξύ τους παρεμβάσεις, οι οποίες δεν υπόκεινται σε καμία εκ των προτέρων αξιολόγηση των συνεπειών τους, ούτε εξυπηρετούν κάποιο ολοκληρωμένο και αξιόπιστο σχέδιο αναμόρφωσης του ασφαλιστικού συστήματος. «Οι συνέπειες των συνεχών αυτών αλλαγών είναι δυσβάσταχτες για τους εργαζόμενους, αλλά και για τους εργοδότες, σε μία τόσο δύσκολη για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα χρονική συγκυρία και δυστυχώς πλήττουν την ίδια τη βιωσιμότητα του συστήματος της κοινωνικής ασφάλισης και αδυνατούν να αντιμετωπίσουν την εισφοροδιαφυγή και την αδήλωτη εργασία.»

Τέλος, η Ο.Κ.Ε. επισημαίνει ότι αναφορικά με τις φημολογούμενες παρεμβάσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στο κείμενο του επίμαχου Σχεδίου Νόμου, θα πρέπει να αποσυρθούν πλήρως από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Τρόϊκα, καθώς είναι βέβαιο ότι θα πλήξουν έτι περαιτέρω το όλο σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης και θα διαταράξουν τον κοινωνικό ιστό της χώρας.

ΓΕΝΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ

Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας αποτελεί μια ακόμα από τις πολλές και ποικίλες παρεμβάσεις, που επιχειρούνται στο ασφαλιστικό μας σύστημα. Είναι γεγονός ότι πάντα η ασφαλιστική νομοθεσία ήταν δαιδαλώδης, διάσπαρτη και εξαιρετικά δυσνόητη προκαλώντας έντονη ανασφάλεια στον πολίτη. Τα χαρακτηριστικά αυτά έχουν οξυνθεί ιδιαίτερα από την εποχή του Μνημονίου, καθώς πλέον το ασφαλιστικό σύστημα είναι αντικείμενο συνεχών, και επί το δυσμενέστερο, αλλαγών. Δυστυχώς, η κοινωνική ασφάλιση έχει χάσει το χαρακτήρα της και χρησιμοποιείται πλέον αποκλειστικά ως βασικός μοχλός για τη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας. Και επιπρόσθετα αυτό γίνεται με αποσπασματικές και ασύνδετες μεταξύ τους παρεμβάσεις οι οποίες δεν υπόκεινται σε καμία εκ των προτέρων αξιολόγηση των συνεπειών τους, ούτε εξυπηρετούν κάποιο ολοκληρωμένο και αξιόπιστο σχέδιο αναμόρφωσης του ασφαλιστικού συστήματος. Οι συνέπειες των συνεχών αυτών  αλλαγών είναι δυσβάσταχτες για τους εργαζόμενους αλλά και για τους εργοδότες σε μία τόσο δύσκολη για την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα χρονική συγκυρία και δυστυχώς πλήττουν την ίδια τη βιωσιμότητα του συστήματος της κοινωνικής ασφάλισης. Η τεράστια ανασφάλεια που δημιουργούν ωθεί χιλιάδες εργαζόμενους σε μαζικές αποχωρήσεις στερώντας άκρως απαραίτητα έσοδα στα ασφαλιστικά ταμεία. Αναφορικά δε με τις φημολογούμενες παρεμβάσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και στις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στο κείμενο του επίμαχου νομοσχεδίου, η ΟΚΕ επισημαίνει ότι θα πρέπει να αποσυρθούν πλήρως από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την Τρόϊκα, καθώς είναι βέβαιο ότι θα πλήξουν έτι περαιτέρω το όλο σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης και θα διαταράξουν τον κοινωνικό ιστό της χώρας.

Πριν διατυπώσει τις ειδικότερες παρατηρήσεις της, η ΟΚΕ επιθυμεί να επαναλάβει τις βασικές αρχές που πρέπει να διέπουν το ασφαλιστικό σύστημα της χώρας και οι οποίες, αν και έχουν κατ’ επανάληψη εκφραστεί , παραμένουν επίκαιρες και επαναβεβαιώνονται:

α. Η κοινωνική ασφάλιση είναι δημόσια, καθολική και υποχρεωτική για όλους τους εργαζόμενους, Έλληνες και νόμιμα εγκατεστημένους αλλοδαπούς.

β. Το Κράτος εγγυάται τη βιωσιμότητα, τη λειτουργία, τη σταθερή χρηματοδότηση και τον κοινωνικό χαρακτήρα του συστήματος υγείας, πρόνοιας και συνταξιοδότησης στη χώρα μας.

γ. Το ασφαλιστικό σύστημα θα πρέπει να διέπεται από την αρχή της ίσης μεταχείρισης των πολιτών της χώρας και να είναι κοινωνικά δίκαιο, οικονομικά βιώσιμο και να προάγει την αλληλεγγύη των γενεών.

δ. Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση πρέπει να συνδέεται με την αναμόρφωση του φορολογικού μας συστήματος προς την κατεύθυνση της δικαιότερης κατανομής των βαρών.

ε. Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση θα πρέπει επίσης να συνδέεται με μία ενεργή και αποτελεσματική πολιτική για την αύξηση της απασχόλησης.

στ. Η πολιτική στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης θα πρέπει να συνεκτιμά και τις αναπτυξιακές παραμέτρους των μέτρων που λαμβάνονται. Και αυτό γιατί η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος έχει επιπτώσεις σε κρίσιμα μεγέθη της οικονομίας, όπως στην ανάπτυξη, την απασχόληση και την ανταγωνιστικότητα, μεγέθη τα οποία με τη σειρά τους θα καθορίσουν και τις δυνατότητες του ίδιου του ασφαλιστικού συστήματος.

ζ. Η διοίκηση των ασφαλιστικών ταμείων κύριας ασφάλισης θα πρέπει να βασίζεται στην ίση τριμερή εκπροσώπηση κράτους, εργοδοτών και εργαζομένων .

η. Λόγοι αποτελεσματικότητας αλλά και η προαναφερθείσα αρχή της ισότητας, επιβάλουν την εντατικοποίηση των προσπαθειών για τον περιορισμό της εισφοροδιαφυγής και τον έλεγχο της αδήλωτης εργασίας, αρνητικά φαινόμενα που χαρακτηρίζουν το ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα.

θ. Η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού μας συστήματος συνδέεται και με το δημογραφικό ζήτημα της χώρας μας, που συνιστά ένα μείζον ζήτημα που την επηρεάζει. Για την αντιμετώπιση αυτού του θέματος θα πρέπει να διαμορφωθούν άμεσα αποτελεσματικές πολιτικές. Προς την κατεύθυνση αυτή δεν έχουν γίνει ούτε καν βήματα.

Ι. Οι εκάστοτε αλλαγές στο Ασφαλιστικό Σύστημα δεν πρέπει να ανατρέπουν ώριμες προσδοκίες, αλλά να αναβαθμίζουν το σύστημα και να ενδυναμώνουν τις σχέσεις αξιοπιστίας κράτους-πολίτη, ώστε να αναπτύσσεται και ενισχύεται η ασφαλιστική συνείδηση.

Προχωρώντας στην Γενική Αξιολόγηση του παρόντος Σχ/Ν ως πρώτη παρατήρηση, η ΟΚΕ επισημαίνει για άλλη μία φορά την μεγάλη συχνότητα (σχεδόν καθημερινή πλέον) με την οποία εισάγονται προς ψήφιση διατάξεις, που αφορούν στο ασφαλιστικό σύστημα και η οποία εντέλει λειτουργεί αρνητικά τόσο για την βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, όσο και για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.

Όσον αφορά στις ασφαλιστικές παρεμβάσεις που αποσκοπούν στην διασφάλιση της βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος, στην πάταξη της εισφοροδιαφυγής και της αδήλωτης εργασίας, δυστυχώς δεν έχουν κατορθώσει να δώσουν την παραμικρή λύση στο πρόβλημα. Το αποτέλεσμα είναι να επιλέγεται συστηματικά τα τελευταία τρία έτη η μείωση των συντάξεων και η αύξηση των ορίων ηλικίας, ως το μόνο μέσο για την προσωρινή επιβίωση των ασφαλιστικών ταμείων. Είναι προφανές, ότι τα ασφαλιστικά ταμεία, τόσο της κύριας όσο και της επικουρικής ασφάλισης, θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας όσο αυξάνεται ο δείκτης ανεργίας, όσο χιλιάδες εργαζόμενοι καθίστανται καθημερινά άνεργοι και όσο, βεβαίως, μειώνονται συστηματικά οι αποδοχές των εργαζομένων, που αποτελούν την βάση υπολογισμού των καταβαλλόμενων εισφορών.

Επίσης η ΟΚΕ θεωρεί, ότι ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα όσο το πρόβλημα της αδήλωτης εργασίας δεν μπορεί να λυθεί με μόνο όπλο αποσπασματικές ρυθμίσεις, όπως αυτή που περιλαμβάνεται στο παρόν Σχ/Ν, που απλά αυξάνουν τα πρόστιμα στους εργοδότες σε περίπτωση μη δηλωθέντα εργαζόμενου. Εξάλλου, ακόμα και η επιβολή ποινών δεν μπορεί στην πραγματικότητα να εξασφαλιστεί, εάν οι αρμόδιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί (ΣΕΠΕ και ΙΚΑ) δεν είναι σε θέση να προβούν σε συστηματικούς ελέγχους της αγοράς και τούτο διότι αντιμετωπίζουν σοβαρή έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού και καταλληλότητας μέσων, πρόβλημα που θα πρέπει άμεσα να αντιμετωπισθεί με ενίσχυση του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτουν. Δυστυχώς, αυτό, που καθημερινά καθίσταται προφανές είναι, ότι στην Ελλάδα, υπάρχει πλούσια νομοθεσία για δεκάδες θέματα, αλλά στην πραγματικότητα η νομοθεσία αυτή δεν εφαρμόζεται ελλείψει τόσο ελέγχων, όσο και ουσιαστικής παρακολούθησης της εφαρμογής τους.

Με βάση τις παρατηρήσεις αυτές, η ΟΚΕ προχωρά στην κατ΄ άρθρον αξιολόγηση και σε συγκεκριμένες παρατηρήσεις με στόχο την βελτίωση των ρυθμίσεων του παρόντος Σχ/Ν και την εξεύρεση ουσιαστικών και κοινωνικά δικαιότερων λύσεων.