ΕΝΟΙΚΙΑΣΗ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ = ΚΑΤΑΡΕΥΣΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Επί τάπητος έχει τεθεί το θέμα σχετικά με την επέκταση της προσωρινής απασχόλησης , δηλαδή της ενοικίασης εργαζομένων , από την Τρόικα και σε άλλους κλάδους από αυτούς που ισχύει μέχρι σήμερα .

Η επέκταση στην προσωρινή απασχόληση έχει τεθεί στο υπουργείο Εργασίας από την Τρόικα ώστε να ισχύσει και σε άλλους κλάδους εκτός από το προσωπικό φύλαξης (security) και του προσωπικού καθαριότητας. 

Καλό όμως είναι να υπενθυμίσουμε τόσο στον Υπουργό Εργασίας όσο και τους τροικανούς ότι Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου ΕΕΔΑ, έχει θέσει ζήτημα συνταγματικότητας του πρόσφατου νομοθετικού πλαισίου για τα γραφεία προσωρινής απασχόλησης και προτείνει μέτρα για τον αποτελεσματικό έλεγχο της υπάρχουσας νομοθεσίας από τα αρμόδια όργανα.

Σύμφωνα με την απόφαση της ΕΕΔΑ κατ’ ουσία η «επιχειρηματική δραστηριότητα» των «εταιρειών προσωρινής απασχόλησης» λειτουργεί εις βάρος βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων που απορρέουν από το άρθρο 23 και ενδεχομένως και από το άρθρο 4 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ενώ αυτή η μορφή απασχόλησης προσβάλει βάναυσα την προσωπικότητα των δανειζόμενων κατά περίπτωση εργαζομένων και αντίκειται στα περί προστασίας της προσωπικότητας και της εργασίας άρθρα 2, παρ.1 και 22 του Ελληνικού Συντάγματος με αποτέλεσμα να τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας των σχετικών με την ενοικίαση εργαζομένων άρθρων του πρόσφατα ψηφισθέντος νόμου (2956/2001). Ειδικότερα σε ότι αφορά την υπάρχουσα νομοθεσία επισημαίνεται ότι παρά τις εγγυήσεις που δίνονται από τα σχετικά άρθρα του ν. 2956/2001 (GR0102198N, GR0111101F),  για τα εργασιακά, ασφαλιστικά και συνδικαλιστικά δικαιώματα του δανειζόμενου προσωπικού, αυτό στην πράξη καθίσταται αδύνατο κυρίως  λόγω της φύσης αυτής της μορφής απασχόλησης που δεν δίνει την δυνατότητα στους δανειζόμενους εργαζόμενους, λόγω της απόλυτης εξάρτησης από τον «άμεσο εργοδότη» να διεκδικήσουν τα νόμιμα δικαιώματα τους. Παράλληλα η ΕΕΔΑ επισημαίνει τις παρακάτω νομοθετικές ελλείψεις:

•        Στον υπόψη νόμο δεν υπάρχει ρύθμιση, ώστε σε περίπτωση συρροής συλλογικών συμβάσεων εργασίας, που ισχύουν για το προσωπικό του έμμεσου εργοδότη, να ισχύει για τους δανειζόμενους σε αυτόν εργαζόμενους η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης.

•        Δεν προβλέπεται η δυνατότητα των  εργαζομένων προς ενοικίαση των εταιρειών προσωρινής απασχόλησης να συγκροτούν ιδιαίτερα δικά τους σωματεία και κλαδικές ομοσπονδίες. Με αυτόν τον τρόπο όμως δεν μπορούν να ασκήσουν το προβλεπόμενο από το Σύνταγμα δικαίωμα να συνδικαλίζονται, γιατί συνήθως αποκλείεται η συνδικαλιστική τους ένταξη στα συνδικάτα που καλύπτουν τους μόνιμα εργαζομένους στον έμμεσο εργοδότη τους είτε λόγω εργοδοτικής αυθαιρεσίας και απειλής ένταξής τους σε «μαύρη λίστα» με κίνδυνο να μην ανανεωθεί η σύμβασή τους είτε λόγω απαγορεύσεων που απορρέουν από τα ίδια τα καταστατικά αυτών των συνδικάτων, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα ένταξης σε αυτά μόνο των μονίμως εργαζόμενων στον έμμεσο εργοδότη.

•        Δεν προβλέπεται δικαίωμα των ενοικιαζομένων εργαζομένων να απολαμβάνουν από τον έμμεσο εργοδότη το σύνολο του εργασιακού καθεστώτος, που ισχύει στην επιχείρησή του για τους μόνιμα εργαζομένους σε αυτήν και απορρέει όχι μόνο από σ.σ.ε. αλλά και από κανονισμούς εργασίας ή από επιχειρησιακές συνήθειες.

Στο πλαίσιο των παρατηρήσεων αυτών η ΕΕΔΑ εισηγείται στους αρμόδιους κρατικούς φορείς την επανεξέταση της σκοπιμότητας ύπαρξης του θεσμού. Σε ότι αφορά ωστόσο το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο επισημαίνεται η αδυναμία των κρατικών ελεγκτικών μηχανισμών (Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας, ΣΕΠΕ) αναφορικά με την εφαρμογή των σχετικών ρυθμίσεων και προτείνονται τα ακόλουθα:

•        Πλήρης και ουσιαστική στελέχωση του ΣΕΠΕ με εξειδικευμένο προσωπικό, που να καλύπτει αποτελεσματικά τις ανάγκες όλης της επικράτειας.

•        Εγγυήσεις της ανεξαρτησίας των επιθεωρητών εργασίας απέναντι σε οποιαδήποτε κυβερνητική μεταβολή ή εξωτερική επιρροή με στόχο τη διασφάλιση του αδιάβλητου των ενεργειών για τη διακρίβωση καταγγελιών ή αυτεπάγγελτων παρεμβάσεων.

•        Νομοθετική πρόβλεψη ουσιαστικής σύμπραξης του ΣΕΠΕ με άλλες κρατικές υπηρεσίες αλλά και με τις οικείες συνδικαλιστικές οργανώσεις όπου και όταν αυτό απαιτείται για την ευόδωση των σκοπών του.

•        Ανάθεση στο ΣΕΠΕ ανακριτικών καθηκόντων και εξουσιών για τη αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων του.

•        Υποχρέωση εμφάνισης του εργοδότη ή του εκπροσώπου του σε πρόσκληση του επιθεωρητή με πρόβλεψη διοικητικής και ποινικής κύρωσης σε περίπτωση άρνησης, καθώς και τη δυνατότητα βίαιης προσαγωγής του σε περιπτώσεις διατάραξης του εργασιακού κλίματος με ευθύνη του εργοδότη.

•        Πρόβλεψη ικανοποιητικής χρηματικής ικανοποίησης των επιθεωρητών εργασίας ανάλογης με την ανεξάρτητη μορφή του ΣΕΠΕ για τη διαρκή κατάσταση ετοιμότητας που τους επιβάλλεται για αναγκαίες πολλές φορές παρεμβάσεις εκτός του νομίμου ωραρίου εργασίας τους.